Nieuwe tarieven
Momenteel varieert de vergoeding voor vertaalwerk naargelang van de talencombinatie van 8 tot 37 euro per pagina. Voor twee derde van alle vertaalwerk geldt het laagste tarief van 8 euro.
Voor tolkprestaties varieert de vergoeding naargelang van de talencombinatie van 34 tot 58 euro per uur. Voor twee procent van alle tolkwerk geldt het hoogste tarief van 58 euro.
Justitie stelde de vertalers een paar maanden geleden een nieuwe tariefstructuur voor: 0,06 euro per woord in de doeltaal voor het gros van het vertaalwerk (Nederlands >< Frans). En 0,08 en 0,09 euro per woord voor de rest naargelang van de talencombinatie. Aan de tolken stelde justitie een eenheidstarief van 48 euro per uur voor. Uit een bevraging van de sector op basis van een honderdtal respondenten bleek dat 95 procent van de gerechtsvertalers en -tolken niet bereid is tegen de voorgestelde voorwaarden te werken.
Taptolken
De vertalers en tolken vallen niet alleen over de voorgestelde tarieven per regel of per uur. Neem nu de telefoontaps waar we het al over hadden. Die zijn de voorbije jaren sterk toegenomen en het is de verwachting dat er in de toekomst nog meer afgeluisterd zal worden en dat de afgeluisterde gesprekken steeds vaker in een andere taal dan Nederlands of Frans gevoerd zullen worden. Er zullen dus nog meer taptolken nodig zijn. Om gesprekken in het Arabisch af te luisteren bijvoorbeeld. Maar wat is minister van Justitie Koen Geens van plan? De tolken Arabisch moeten tien euro per uur inleveren. En vanaf het vierde uur taptolken krijgen ze nog minder betaald. Logisch, vindt de minister, want na een uur of drie taptolken begin je als tolk toch wat minder te presteren, dus dat moeten we niet aanmoedigen.
Wachten is niet presteren
Behalve tolkprestaties leveren tolken voor justitie vaak ook geweldige wachtprestaties, zo blijkt. Dat ligt niet aan de tolken, maar aan structurele problemen bij justitie. Maar een vergoeding voor wachttijd? Daar is in het ontwerp-KB geen sprake van. Wachten is niet presteren en wij betalen alleen voor tolkprestaties, zo lijkt de redenering. Nochtans moeten tolken steeds vaker en steeds langer wachten op de rechtbank.
Zeg niet afschaffen maar verrekenen
Volgens justitie wordt de wachttijdvergoeding trouwens helemaal niet afgeschaft, maar “verrekend” in een nieuw tarief van 48 euro per uur. Oké, niet de reële wachttijd wordt verrekend, maar toch een gemiddeld geobserveerde wachttijd op basis van een statistische studie van alle facturen van 2014.
Nu worden tolken meestal opgeroepen tegen het beginuur van een zittingsvoormiddag of -namiddag, ongeacht het precieze tijdstip waarop de tolkprestatie geleverd moet worden. Zo creëert justitie natuurlijk zelf wachttijd.
“Ik zal de balies en colleges voorstellen de experts niet langer allemaal om 9 uur op te roepen voor de ochtendzittingen; men kan ze beter op een welbepaald uur inplannen," aldus minister van Justitie Koen Geens in de Kamercommissie Justitie van 6 januari 2016 in antwoord op een vraag van MR-Kamerlid Gautier Calomne over de situatie. Met de colleges bedoelt hij de Colleges van het Openbaar Ministerie en van Hoven en Rechtbanken bedoeld, met wie de minister in een protocol wil afspreken dat ze de tolken op een preciezer tijdstip vorderen.
De beroepsverenigingen vragen arbeidsomstandigheden en prestatievergoedingen waaruit waardering spreekt: een marktconforme vergoeding per prestatie en een vergoeding voor reële wachttijd lijken het minimum. Hoewel de beroepsverenigingen in stijl en taalgebruik en in de appreciatie voor elkaars belangenbehartiging sterk van elkaar verschillen, lijkt er consensus over dat de waardering ook moet spreken uit een billijke minimumvergoeding per tolk- of vertaalopdracht, een billijke toeslag voor dringende vertalingen, een billijke toeslag voor tolkprestaties in het weekend en buiten de normale kantooruren, een billijke vergoeding voor late annuleringen en een normale jaarlijkse indexaanpassing van de tarieven.