Registerwet
Europese richtlijnen moeten binnen een afgesproken termijn in nationale wetgeving worden omgezet. België deed er met richtlijn 2010/64 wat langer over dan afgesproken, maar op 10 april 2014 gaf de wetgever groen licht voor de zogenaamde registerwet, voluit de "wet tot wijziging van verschillende bepalingen met het oog op de oprichting van een nationaal register voor gerechtsdeskundigen en tot oprichting van een nationaal register voor beëdigd vertalers, tolken en vertalers-tolken".
Koninklijke besluiten
Daarmee trad de registerwet echter nog niet in werking. De uitvoerende macht – de minister van Justitie in dit geval – wachtte tot 19 december 2014 om de wet te publiceren in het Belgisch Staatsblad. Die dag pas begon dan de periode van maximum 24 maanden die de wetgevende aan de uitvoerende macht verleende om de werking van de registerwet praktisch voor te bereiden. Om de wet te kunnen uitvoeren, moeten er immers praktische zaken geregeld worden. De wet mag zeggen dat alle beëdigd vertalers en tolken in één nationaal register moeten staan, maar als je daar geen IT-infrastructuur voor hebt, kan de wet niet werken. De wet mag zeggen dat beëdigd vertalers en tolken zich aan een deontologie moeten houden, maar als die deontologie nergens op papier staat, dan werkt het niet. Dat soort concrete maatregelen moeten dus door de minister (na overleg met de ministerraad) in koninklijke besluiten (KB’s) worden vastgelegd en net zoals een wet worden afgekondigd in het Staatsblad. Pas als dat allemaal gebeurd is, treden de wet en de koninklijke besluiten in werking en worden de minimumvoorschriften die de EU-lidstaten in 2010 afspraken in België van kracht. De verwachting is dat dat op 1 januari 2017 het geval zal zijn.
Halfweg
Vandaag zijn we ongeveer halfweg deze praktische voorbereidingsperiode van max. 24 maanden. Over de inhoud van de koninklijke besluiten heeft de minister van Justitie het afgelopen jaar overleg gepleegd met de beroepsverenigingen die de belangen van de vertalers en tolken behartigen.
Hoewel er op dit moment nog geen koninklijke besluiten zijn, circuleren er al wel ontwerpen. En die worden steeds concreter, ook waar ze over de vergoeding voor tolk- en vertaalprestaties gaan. Het is dan ook logisch dat de nervositeit in de sector toeneemt.
Zoals gezegd maken we in de rest van dit artikel een stand van zaken op. Hoe is de situatie nu? Wat gaat er veranderen? Wat zijn wezenlijke problemen en mogelijke oplossingen?
Ten slotte bekijken we de hele situatie door de bril van de marktkramer.