Veel taalprofessionals hebben de afgelopen periode op een andere plek leren werken, op een andere manier, in andere werkverbanden. Het gevoel heerst dat alles nu even wat sneller evolueert en dat dat morgen waarschijnlijk niet anders zal zijn. Er is het afgelopen anderhalf jaar in alle segmenten van de taalsector hard nagedacht over de toekomst van de taalberoepen en de taalbusiness.
In geen enkel segment is het werk sterker geëvolueerd dan in het tolkwerk. Veel tolken hebben zichzelf en hun beroep het afgelopen anderhalf jaar compleet heruitgevonden. Een sterk staaltje beleefden we onlangs tijdens De Taalsector Challenge: Idem Dito met cAPPisco, een nieuw tolkplatform met luisterapp. Dat daarbij behalve de verhoudingen met de klant ook de verhoudingen tussen de tolken geëvolueerd zijn, lijkt evident.
Tijd om een aantal professionele en collegiale praktijken af te spreken, vonden de tolken van de Belgische Kamer van Vertalers en Tolken (BKVT) samen met het in april 2020 opgerichte Freelance Interpreters United. Daartoe hebben ze samen een collegialiteitscharter opgesteld met aanbevelingen om kwaliteitsvolle tolkprestaties aan klanten aan te bieden, professioneel en collegiaal samen te werken en de (financiële) toekomst van het beroep te vrijwaren. De aanbevelingen zijn in de eerste plaats bedoeld voor tolken, maar ook opdrachtgevers zullen er nuttige aanbevelingen in terugvinden. Dat kunnen zowel collega-tolken, tolkagentschappen als eindklanten zijn.
Goede praktijken
Het "Charter voor goede en collegiale praktijken voor tolken" beschrijft goede praktijken om een tolkopdracht voor te stellen, te aanvaarden en voor te bereiden. Het beschrijft welke praktische modaliteiten vervuld moeten zijn, hoe het zit met beroepsgeheim, vertrouwelijkheid, fairplay en andere deontologische aspecten. Het charter doet ook aanbevelingen over facturatie en betaaltermijnen, onkosten- en annulatievergoedingen. Het gaat ook in op de tolkencabine en de tolkkoffer. Het hoofdstuk over afstandstolken of RSI (Remote Simultaneous Interpreting) benadrukt dat voor een online tolkopdracht (RSI) ten minste dezelfde voorwaarden en honoraria van toepassing moeten zijn als voor tolkopdrachten ter plaatse.
Opnames
Veel debat is er de laatste tijd over het opnemen van vertolkingen, wat technisch gemakkelijker geworden is. De gegevensbescherming (GDPR) laat dat niet toe zonder voorafgaande toestemming van de tolk, die de intellectuele-eigendomsrechten op de tolkprestatie houdt. In geval van uitzending of verspreiding van de opname beveelt het charter een supplement van minstens 30% van het overeengekomen honorarium aan.
Aansprakelijkheid
Ten slotte beveelt het charter ook aan om de aansprakelijkheid van de tolk explicieter te beperken; een haperende internetverbinding kan een impact hebben op de kwaliteit van de vertolking. Afspraken maken over aansprakelijkheden kan in het contract of in de algemene voorwaarden.
"Een tolkprestatie is een inspanningsverbintenis en dient om de communicatie te bevorderen. Ze vormt in geen geval een authentieke weergave van de gesprekken en/of debatten. Enkel wat in de oorspronkelijke taal werd gezegd of een gereviseerde schriftelijke vertaling hiervan mag als authentiek worden beschouwd. In geval van verschillen tussen de simultaanvertolking en het originele gesproken woord (of de gereviseerde schriftelijke vertaling hiervan), geldt dit laatste (of deze laatste). Bij RSI kan de geluidskwaliteit of de internetverbinding van de deelnemers een impact hebben op de algemene beeld- en geluidskwaliteit en daardoor ook op de kwaliteit van de vertolking, zonder dat de tolk hiervoor aansprakelijk kan worden gesteld."
Het "Charter voor goede en collegiale praktijken voor tolken" (pdf) is vrij te downloaden van de website van de BKVT in het Nederlands, Frans en Engels.
Meer info op de website van de BKVT
Meer info over Freelance Interpreters United op Facebook