De Vlaamse regering besliste op 23 mei 2025 het inschrijvingsgeld voor vreemdetaalopleidingen in het volwassenenonderwijs te verhogen van 1,5 euro naar 4 euro per lesuur. Wie vanaf september een schooljaar lang een taalopleiding wil volgen naar rato van twee lessen per week betaalt voortaan 960 euro in plaats van 360 euro. Er is voor de taalopleidingen geen verminderd tarief mogelijk, omdat het volgens minister van Onderwijs en Werk Zuhal Demir om hobbyopleidingen gaat.
In Vlaanderen volgen ongeveer 50.000 mensen een taalopleiding in het volwassenenonderwijs. Voor het werk, voor persoonlijke verrijking, voor sociaal contact - er zijn veel redenen om een vreemde taal te willen leren. “Ja, taal is heel tof”, zei de minister in het Vlaams Parlement, “maar de vraag is of de Vlaming die cursussen moet betalen”. En ook: "Hoe meer talen, hoe beter, zeg ik altijd. Maar ja, ze worden inderdaad iets duurder."
In de media lieten de afgelopen weken zowat alle stakeholders van zich horen, uit alle hoeken van het taalonderwijs en verder ook de Vlaamse Onderwijsraad in een dringend advies. Ze hebben moeite met de prijsverhoging, die ze veel te fors vinden, en ze vinden het beeld dat de minister van de taalopleidingen ophangt kwalijk. Hobbyisten die de Vlaamse begroting op kosten jagen met hun taalopleidingen, terwijl een taalopleiding toch vooral een goede investering in economisch en maatschappelijk kapitaal is.
Ook Marie Desmet, masterstudente in het vertalen (Nederlands, Duits, Spaans) aan Universiteit Gent en momenteel stagiaire bij De Taalsector, voelde zich als vertaler in spe aangesproken. "Je talen kennen is meer dan ooit een troef, zowel voor de individuele burger als voor de samenleving. Een vreemde taal leren zou geen luxe of privilege mogen zijn, toch?"
Gent, 11 juni 2025, Marie Desmet – Inderdaad, hoe meer talen, hoe beter. Je wordt er alleen maar rijker van, als persoon en als samenleving.
Sleutel tot persoonlijke groei
Connecties
Toen ik op Erasmus-uitwisseling was in Barcelona, leerde ik veel nieuwe mensen kennen: Spanjaarden en Erasmusstudenten uit andere landen. Geen van hen sprak een woord Nederlands. Dankzij mijn kennis van Spaans, Engels, Frans en Duits kon ik met veel Erasmusstudenten ook in hun moedertaal spreken. Ik heb er enorm veel van geleerd.
Meertaligheid is in allerlei situaties een troef. Of je nu hulp nodig hebt, iemand wil overtuigen of gewoon een duidelijke boodschap wil overbrengen, met je talenkennis maak je het verschil. Taal – en meertaligheid nog meer – helpt je om nieuwe relaties aan te gaan en interessante connecties te leggen.
Intercomprehensie
Een paar jaar geleden gaf ik op een zomerkamp les paardrijden. Ik herinner me nog goed dat ik twee Franstalige meisjes in mijn groep had. Ze kwamen op kamp in Vlaanderen om Nederlands te leren begrijpen. Ik sprak Nederlands en zij spraken Frans, zo kon ik ook mijn luistervaardigheid in het Frans aanscherpen: een win-win dus. Zelfs als je je gesprekspartner alleen verstaat, vind ik het al een enorme verrijking. Wil je meer lezen over intercomprehensie?
Zelfvertrouwen
Vroeger, toen ik mijn talen nog niet zo beheerste als vandaag en mee op reis ging met mijn ouders, waren zij het die altijd en overal het woord namen. Maar sinds ik talen studeer, ben ik veel zelfzekerder geworden, en niet alleen in mijn vreemde talen. Ik durf mensen aanspreken. Om nieuwe connecties te kunnen maken, moet je soms uit je comfortzone stappen. Ik heb nu meer vertrouwen. Op reis met mijn ouders ben ik nu degene die het woord neemt. In Duitsland of Spanje leren zij ook al eens iets van mij.
Cultuur
Vier jaar geleden kon ik tijdens het Filmfestival van Gent naar de film Memoria gaan kijken, Spaans gesproken en ondertiteld. Dat klinkt als een fait divers, maar voor mij was het een echt vormend moment: de eerste keer dat ik een Spaanse film helemaal in het Spaans kon volgen, zonder ondertitels te lezen – wauw!
Een film kijken zonder ondertitels, een boek lezen in de originele taal of genieten van liedjes zonder vertaling. Taal is niet alleen een instrument om te communiceren, maar ook de sleutel tot andere culturen en nieuwe kunst.
Kennis
Voor mijn masterproef moet ik een hoop opzoekwerk verrichten. Wat een verschil is het dat ik bronnen kan raadplegen in vijf talen.
Dus ja, ook op het gebied van kennis biedt meertaligheid voordelen. Wil je meer kennis over een bepaalde cultuur? Leer de taal. Als je de taal van een land spreekt, kan je gesprekken voeren met locals en zo dieper doordringen in de cultuur, een authentieker begrip ontwikkelen van tradities en gewoonten.
Wat me ook nog opvalt: als vertaler in wording kan ik snel schakelen tussen talen. Een taal leren levert me niet alleen meer kennis op, het houdt mijn brein ook scherp en traint mijn geheugen. Studies tonen aan dat een taal leren je cognitieve functies verbetert.
En nogal evident: je talenkennis vergroot ook je kansen op de arbeidsmarkt.
Meertaligheid als cement van de samenleving
Talenkennis is niet alleen waardevol voor het individu, maar minstens even voordelig voor de samenleving als geheel.
Innovatie
Meertaligheid bevordert internationale samenwerking. Denk bijvoorbeeld aan de wetenschap. Een meertalige samenleving heeft niet alleen toegang tot meer kennis over taalgrenzen heen, maar kan ook eigen onderzoeksresultaten wereldwijd sneller delen. In de medische sector bijvoorbeeld is snelle internationale uitwisseling cruciaal voor de bestrijding van ziekten en de ontwikkeling van nieuwe behandelingen. Meertaligheid versnelt innovatie.
Diplomatie
Meertaligheid helpt conflicten tussen landen te voorkomen en bevordert wederzijds begrip. Misverstanden door gebrekkige communicatie kunnen verstrekkende gevolgen hebben, maar zijn vaak gemakkelijk te vermijden. Zelfs wanneer een conflict al ontstaan is, kan taal een sleutel tot de oplossing zijn. Wie de taal van de ander spreekt, voert het gesprek op een dieper niveau, met meer empathie en respect, en dus met meer kans op oplossingen.
“If you talk to a man in a language he understands, that goes to his head. If you talk to him in his language, that goes to his heart.” (Nelson Mandela)
Zoals meertaligheid voor de individuele burger de deur opent naar nieuwe kennis, nieuwe relaties en persoonlijke verrijking, zo bevordert diezelfde meertaligheid wederzijds respect voor elkaars tradities en gewoonten, toch een hoeksteen voor een verbonden en dynamische samenleving. Of het nu in taalopleidingen in het volwassenenonderwijs is of aan conversatietafels, meertaligheid brengt verschillende groepen dichter bij elkaar.
Mijn conclusie? Taalopleidingen zijn vandaag waardevoller dan ooit en moeten zo toegankelijk mogelijk blijven. Waarom? Omdat ze cruciaal zijn voor persoonlijke groei, voor een samenleving die internationaal goed wil samenwerken en die inzet op verbinding. Meer investeren in taalonderwijs is dus geen luxe, maar een noodzaak in de toekomst.
“Hoe meer talen, hoe beter, zeg ik altijd.”