Op 19 oktober zijn in Gent de Vlaamse prijzen voor het Europees Talenlabel uitgereikt. Het Europees Talenlabel is een wedstrijd op initiatief van de Europese Commissie, die er het vreemdetalenonderwijs in de EU mee wil bevorderen. In Vlaanderen organiseert Epos vzw, het agentschap dat het Europese onderwijs- en opleidingsprogramma Erasmus+ in Vlaanderen uitvoert, de uitreiking van het Talenlabel. Het wedstrijdthema wordt wel door de Commissie bepaald. Dit jaar was het thema "Meertalige scholen en klassen: taaldiversiteit omarmen".
De eerste prijs ging naar ‘Instapje+’, een project van de Genkse vzw Kind en Taal. Onderwijscentrum Gent (met het project ‘Meertaligheid: een troef!’) en de Gentse Sint-Salvator Basisschool (met het project ‘Mijn thuistaal mag er zijn!’) deelden de tweede prijs.
De bekroonde projecten onderscheidden zich door hun positieve benadering van meertaligheid.
Taalachterstand
In sommige gemeenten verlaten vier op de tien jongeren de schoolbanken zonder diploma. Taalachterstand is een belangrijke oorzaak. Taalachterstand is bij kinderen in kansarmoede al op zeer jonge leeftijd aanwezig, zo blijkt uit onderzoek. Bovendien vergroot de taalachterstand nog in de loop van de schoolloopbaan.
Sinds twee jaar bindt Kind en Taal de strijd aan tegen deze achterstand door gericht in te zetten op het stimuleren van de taal- en denkontwikkeling van jonge en zeer jonge kinderen (van 0 tot 6 jaar). Ouders spelen hierbij een belangrijke rol; de manier waarop ze met hun kind spelen en praten is van grote invloed op de taal- en denkontwikkeling. Daarom heeft Kind en Taal twee programma's ontwikkeld waarin kwaliteitsvolle interactie tussen kind en ouder centraal staat: Instapje en Instapje+.
Instapje
Met het project "Instapje" wil Kind en Taal de cognitieve ontwikkeling van zeer jonge kinderen (van 0 tot 2,5 jaar) stimuleren, zodat zij beter uitgerust het kleuteronderwijs kunnen instappen. Concreet gaan medewerkers van Kind en Taal 48 weken lang aan huis bij gezinnen met kinderen tussen 1 en 2,5 jaar. "Kinderen leren door dingen te doen en door te spelen" is het motto. De Instapje-medewerkers leren ouders hoe ze hun kindje optimaal kunnen stimuleren in hun ontwikkeling.
Instapje+
Het project "Instapje+" is voor ouders met kinderen van 2,5 tot 6 jaar. Het wordt uitgevoerd door de zogenaamde pedagogische taaltrainers van Kind en Taal. Eenmaal per maand wordt er op de kleuterschool een ouderbijeenkomst georganiseerd. Op deze bijeenkomsten leren de pedagogische taaltrainers, die vrijwilligers zijn, de ouders hoe zij bepaalde activiteiten kunnen uitvoeren met hun kinderen, hoe ze hun kinderen spelenderwijs optimaal kunnen stimuleren in hun taal- en denkontwikkeling. De activiteiten passen bij het thema waar de kinderen op dat moment op school mee bezig zijn: lente, feest, eten, verkeer, enz. De ouders voeren deze activiteiten dan thuis uit. Als zij hierbij extra hulp nodig hebben, gaan de pedagogische taaltrainers aan huis. Daar helpen ze de ouder in het samen spelen met het kindje.
De pedagogische taaltrainers krijgen van Kind en Taal een opleiding en worden daarna gekoppeld aan een medewerker van de vzw die hen verder coacht en bijstaat met raad en daad.
Kind en Taal werkt dus heel gericht aan de kwaliteit van de interactie tussen ouder en kind. Een betere interactie zorgt voor een betere taal- en denkontwikkeling en vermindert de taalachterstand al meteen vanaf het begin. Minder taalachterstand bij het begin van de schoolloopbaan betekent betere slaagkansen later ... en minder kansarmoede.
Kind en Taal is actief in dertien "kwetsbare" Limburgse gemeenten: Beringen, Bilzen, Dilsen-Stokkem, Genk, Hasselt, Heers, Heusden-Zolder, Houthalen-Helchteren, Lanaken, Leopoldsburg, Maasmechelen, Sint-Truiden en Tongeren. In de afgelopen twee jaar werden honderden gezinnen, een 120-tal kleuterscholen en vele vrijwilligers in Limburg betrokken. Stad Antwerpen startte intussen ook met het programma Instapje.
Europees Talenlabel
De jury van het Europees Talenlabel noemde "Instapje+" een fantastisch project dat zowel innovatief als goed doordacht is, dat materiaal gratis ter beschikking stelt en dat door de sociale netwerking laagopleide ouders uit hun isolement haalt. "Het Europees Talenlabel is een mooie bekroning voor alle betrokken gezinnen, vrijwilligers, medewerkers en partners," aldus nog Kind en Taal.
Zoals gezegd deelden Onderwijscentrum Gent (met het project ‘Meertaligheid: een troef!’) en de Gentse Sint-Salvator Basisschool (met het project ‘Mijn thuistaal mag er zijn!’) de tweede prijs. Voor Onderwijscentrum Gent namen Sara Gielen en Ayşe Işçi de prijs in ontvangst. Zij zijn de auteurs van het boek "Meertaligheid: een troef!" over meertaligheid op school. Lees ook: Meertaligheid: een troef! (boek)
In hun boek zetten Sara Gielen en Ayşe Işçi de thuistaal van meertalige kinderen in de verf als een troef in de klas. Het boek biedt concrete tips en strategieën aan iedereen die te maken krijgt met meertaligheid op school er positief mee aan de slag wil: van leraren en begeleiders tot ouders en de buitenschoolse opvang.
"In het boek pleiten we voor een geïntegreerde aanpak, door niet alleen te focussen op de thuistaal, maar op de hele culturele achtergrond en leefwereld van kinderen die thuis een andere taal dan het Nederlands spreken. Door met die diversiteit actief aan de slag te gaan in de klas, kun je werken aan een positieve attitude tegenover thuistalen, en die talen gebruiken als hulpmiddelen om aan taalvaardigheid in het Nederlands te werken, binnen een krachtige leeromgeving en een open talenbeleid," aldus Ayşe Işçi, auteur en onderwijsontwikkelaar bij het Onderwijscentrum Gent.
De prijzen voor het Europees Talenlabel werden in Gent uitgereikt door Kristina Cunningham (Europese Commissie) en Jill Peiffer, directeur van Epos vzw.
Het Europees Talenlabel - ook nog Europees Label voor Innovatief Talenonderwijs (ELIT) genoemd - werd voor het eerst uitgereikt in 1998. Het thema voor 2017 is taalvriendelijke gemeenschappen (language-friendly communities).
Meer info: www.kindentaal.be
Meer info: www.epos-vlaanderen.be/nl/nieuws/verslag-uitreiking-europees-talenlabel
Meer info: http://www.taalsector.be/cms/sectornieuws/taalbeleid/3455-meertaligheid-een-troef-boek