De Europese Commissie legt bijna 300.000 euro op tafel om samenwerking mogelijk te maken in het gefragmenteerde veld van de literaire vertaalopleidingen in Europa. Er komt een Europees referentiekader voor de literair vertaler, vergelijkbaar met het Europees Referentiekader voor het leren van Vreemde Talen. Het nieuwe referentiekader zal beschrijven wat een goede literair vertaler op verschillende niveaus moet kennen en kunnen (bv. kennis van bron- en doeltaal, kennis van literatuur en cultuur van bron- en doeltaal, beroepspraktijk).
Samenwerking tussen literaire vertaalopleidingen is hard nodig omdat het opleiden van literair vertalers vaak een kleinschalige aangelegenheid is. De literaire vertaalmarkt is klein en er zijn heel veel mogelijke taalcombinaties. Het Europese opleidingsveld is gefragmenteerd en bestaat uit een mix van universitaire, niet-universitaire, formele en niet-formele opleidingen. Nauwere samenwerking kan helpen om de nadelen van die kleinschaligheid op te vangen. Dat is in een notendop de visie van het Europese consortium van acht partnerorganisaties die de 277.482 euro mogen besteden in het kader van het project Petra-E.
Het project heet Petra-E naar de in 2011 georganiseerde conferentie (Platforme Européenne pour la traduction littéraire), en de E staat voor Education. Het ontwikkelen van een Europees referentiekader voor vertaalopleiding was één van de aanbevelingen van die conferentie.
Karlijn Waterman van de Nederlandse Taalunie, projectleider van het Petra-E project, is opgetogen over de subsidie. "Hiermee kan een belangrijke eerste stap worden gezet in de samenwerking tussen literaire vertaalopleidingen in Europa. We zouden sowieso zijn begonnen, maar door de subsidie kunnen we meer organisaties betrekken en in kortere tijd realiseren wat we in gedachten hadden."
Voor het nieuwe referentiekader bestaat al een basis: de "Leerlijn literair vertalen’ die de Universiteit Utrecht – de coördinator van het project – en de Katholieke Universiteit Leuven al hebben ontwikkeld voor het Nederlandse taalgebied. Beide universiteiten beheren gezamenlijk het Expertisecentrum Literair Vertalen (ELV), gefinancierd door de Taalunie. In september vorig jaar zijn aan de masteropleiding literair vertalen (die dezelfde universiteiten ook gezamenlijk organiseren) de eerste masters afgestudeerd.
De acht partnerorganisaties binnen Petra-E zijn Universiteit Utrecht, Katholieke Universiteit Leuven, Nederlandse Taalunie, Fondazione Universitaria San Pellegrino, Eötvös Loránd University Budapest, Deutscher Übersetzerfonds, British Centre for Literary Translation, en CEATL, het Europese netwerk van organisaties van literair vertalers.
Lees ook: Ambitieus "Europees Platform voor de Literaire Vertaling" in de steigers
Meer info: www.petra-e.org
Meer info: http://taalunie.org/nieuws-en-pers/persberichten/europese-subsidie-voor-strategisch-partnerschap-opleiding-literair-vertalen
Meer info: www.ceatl.eu
Meer info: www.literairvertalen.org