"In onze beginjaren hadden we vooral laaggeschoolde mensen uit kansengroepen; vooral mensen uit de typische migratielanden, die vaak via mond-tot-mondreclame naar het Huis komen. Vandaag volgen steeds meer expats lessen Nederlands; mensen die hun job verloren in Europees Brussel maar wel in Brussel willen blijven werken. Die trend is begonnen in 2008." Dat zegt Gunther Van Neste, directeur van het Huis van het Nederlands Brussel op brusselnieuws.be. Mensen zonder papieren worden niet meer ingeschreven.
Hoe evolueert het profiel van de Brusselse NT2-cursist? En hoe verschilt de Brusselse NT2-cursist van de Vlaamse NT2-cursist?
Het profiel van de Brusselse NT2-cursist is de afgelopen jaren sterk gewijzigd.
Gunther Van Neste: "In onze beginjaren hadden we vooral laaggeschoolde mensen uit kansengroepen. Dat zijn vooral mensen uit de typische migratielanden, die vaak via mond-tot-mondreclame naar het Huis komen."
Ondertussen is de crisis volgens Gunther Van Neste ook in Europees Brussel aangekomen: "Mensen die daar hun job verliezen, maar wel in Brussel willen blijven werken, volgen nu veel vaker lessen Nederlands." Het Huis van het Nederlands Brussel geniet een toenemende naambekendheid in expatkringen. Gunther Van Neste: "We hebben ook campagne gevoerd via organisaties en gespecialiseerde media zoals The Bulletin. Grote acties in het straatbeeld vermijden we. Als de toeloop té groot wordt, zouden we immers mensen moeten weigeren." (Expats zijn in dit verband mensen uit een EU-lidstaat, Liechtenstein, Noorwegen, IJsland en Zwitserland.)
Een derde belangrijke profielwijziging is het gevolg van een politieke beslissing van onderwijsminister Pascal Smet (SP.a); mensen zonder geldige verblijfspapieren mogen sinds kort geen lessen Nederlands meer krijgen via het Huis van het Nederlands.
Het (evoluerende) profiel van de Brusselse NT2-cursist verschilt sterk van het profiel van de Vlaamse cursist.
Dat komt in de eerste plaats omdat Brussel - anders dan Vlaanderen - geen inburgeringsbeleid voert dat anderstaligen verplicht om Nederlands te leren. Het Nederlands is in het meertalige Brussel niet onontbeerlijk.
Voorts is een kwart van de mensen die zich bij het Brusselse Huis van het Nederlands aanmelden, Franstalig. Dat is in Vlaanderen ook heel anders.
Nog een opvallend verschil tussen de Brusselse en de Vlaamse NT2-cursist is zijn scholingsgraad. Meer dan een derde van de Brusselse cursisten is hooggeschoold. Dat is bijna dubbel zoveel als in Vlaanderen.
Twee derde van de Brusselse cursisten NT2 heeft geen werk. Ze willen Nederlands leren om (beter) werk te vinden. Dat geven kandidaat-cursisten naar verluidt bij hun screening heel duidelijk op als motivatie.
Ook het hoge aantal studenten valt op: 9 procent. De studenten zijn meestal jonge Franstalige Brusselaars die hun Nederlands willen verbeteren.
Verder valt volgens het Brusselse Huis van het Nederlands nog op dat mensen steeds langer les blijven volgen. "De belangrijkste verklaring voor die trend is ook van economische aard. Wie werk vindt, stopt meestal met zijn cursus. De laatste jaren hebben we steeds meer cursisten die langer naar werk zoeken en dan ook beslissen om te blijven timmeren aan hun Nederlands."
De SERV, de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen, pleitte onlangs in een advies voor intensiever en flexibeler NT2-opleidingen voor anderstalige werkzoekenden. Nu duren de NT2-trajecten volgens de SERV veel te lang en blijven de cursisten aan de schoolbanken gekluisterd. Er moet dus intensiever, meer op de werkplek en minder op de schoolbanken geleerd worden. (Lees: NT2-aanbod moet van de schoolbanken naar de werkplek)
Uit het jaarverslag van het Huis van het Nederlands Brussel blijkt dat in 2011 15.807 cursisten een of meerdere modules NT2 volgden in het Vlaams gesubsidieerd volwassenenonderwijs in Brussel. De "NT2-scholen" waarmee het Huis samenwerkt, zijn de 5 Brusselse centra voor volwassenenonderwijs (CVO Brussel, CVO Lethas, CVO Kamer voor Handel en Nijverheid, CVO Meise-Jette en CVO Strombeek-Grimbergen), Brusseleer (het Brussels centrum voor basiseducatie, CBE) en het universitair talencentrum (UTC) aan de Hogeschool-Universiteit Brussel (HUB). Ook met Actiris, de Brusselse dienst voor arbeidsbemiddeling, die ook een NT2-aanbod heeft, wordt samengewerkt.
De Huizen van het Nederlands geven zelf geen les, maar bepalen met een aantal tests welke NT2-cursus of welk traject het meest geschikt is. Daarbij wordt rekening gehouden met allerlei factoren zoals het niveau, de leersnelheid, de gewenste lesplaats en -frequentie en de reden om de taal te leren. Zoals voor de andere Huizen van het Nederlands geldt ook voor het Brusselse Huis dat het informeren over en doorverwijzen naar de meest geschikte NT2-les de eerste opdracht is. Vorig jaar vonden bijna 18.000 Brusselaars de weg naar het Huis.
De Brusselaars aanzetten om Nederlands te leren, te oefenen of te gebruiken is een bijkomende opdracht, specifiek voor het Brusselse Huis van het Nederlands. Daarnaast ondersteunt het Brusselse Huis ook diensten, organisaties en bedrijven die het Nederlands een plaats willen geven binnen hun organisatie of werking. Zo werkten in 2011 26 Brusselse scholen met het Huis aan hun communicatie in het Nederlands met anderstalige ouders. Een zestigtal bedrijven nam in 2011 contact op met het taaladviesteam van het Huis.
Ten slotte wil het Brusselse Huis van het Nederlands ook de kwaliteit van het NT2-aanbod helpen verbeteren, door taalinitiatieven zo goed mogelijk af te stemmen op de Brusselse taalleerder en op de meertalige, hoofdstedelijke context.
Een beknopte versie van het jaarverslag 2011 van het Brusselse Huis van het Nederlands is op de website van het Huis in pdf beschikbaar.
Meer info: www.brusselnieuws.be
Meer info: www.huisnederlandsbrussel.be
(dd - 29/11/2012)