Het is halftwee, donderdagmiddag, dag vier van het taalkamp Nederlands, en Liesbeth Schreurs troont ons mee naar de kapel van het Don Bosco-college in Gent.
Niet voor de mis, maar voor een zangsessie met 78 Franstalige tieners die Mia, Ik hou van u, Ik wil je, Iedereen is van de wereld en Ik heb zin om te zingen ... blijken te kunnen zingen. In het zangboekje ontdekken we ook nog Vrolijke vrienden, Zeven dagen lang en, ja hoor, Van Afrika tot in Amerika, maar mijnheer Peeters heeft voor vandaag een andere keuze gemaakt.
We lopen een middagje mee op de Ruysschaert Language Academy. Zeg ook maar gewoon taalkamp, of taalbad, of taalcursus. Maar niet taalvakantie. "Te soft."
Hier wordt serieus geleerd, zo suggereert ook de dagorde op het prikbord. Niet alleen 's ochtends een uurtje of twee les, maar vier lesblokken verspreid over de dag. Samen vijf uur les. Tel daar nog een zangsessie na de lunch, een yogasessie nog voor het ontbijt en een reeks begeleide sport- en spelactiviteiten telkens in de doeltaal, dan weet je: dat is hier echt serieus. O ja, ook nog elke dag een testje om de progressie te meten.
Zijn die hier allemaal op hun hoofd gevallen? Buiten is het paasvakantie. En prachtig lenteweer.
Grammatica is cool
Liesbeth Schreurs: "Er zijn natuurlijk veel verschillende manieren om taal te leren. Wij hebben voor deze gekozen. Een huis bouw je op stevige funderingen. Ook om een taal goed te leren heb je een stevig fundament nodig. We werken in een volledig taalbad met verschillende bouwstenen: grammatica, spreekvaardigheid, schrijfvaardigheid, luistervaardigheid,… Je hoort het goed, grammatica hoort hier ook bij. Pas op, wij kicken hier niet op de grammatica om de grammatica, het gaat ons om de toepassing. Voor de middag grammatica, na de middag de toepassing. Alles draait om de ideale mix: taallessen, groepsactiviteiten, een brede waaier aan sporten, rollenspellen, workshops en dit alles in volledige immersie.’
22 uur bedtijd
Als kennisbenadering zo centraal staat in jullie concept, dan is ook de nauwgezette dagstructuur van het taalkamp wel zeker geen toeval?
Liesbeth Schreurs: "Ja, structuur is hier belangrijk om een hele groep jongeren in dat taalbad te krijgen. Een taalkamp is intensief, zeg maar gerust vermoeiend, en het is nu juist die duidelijke structuur die voor een grote rust zorgt in de hoofden van deze jongeren."
Mobile detox
Wat ons ook meteen opvalt, is dat de leerlingen tijdens de vrije momenten niet massaal aan de smartphone zitten.
Liesbeth Schreurs: "De mobile detox maakt deel uit van ons DNA. We willen dat de leerlingen een week lang helemaal in het taalbad zitten, dat ze zich totaal onderdompelen in de andere taal. Dat lukt niet als ze om het uur een kwartier in hun moedertaal chatten met vrienden of familie op het thuisfront. De deal is dus dat ze hun gsm thuis laten. En dat blijkt eigenlijk nauwelijks een probleem. Uit nieuwsgierigheid hebben we dit afgelopen jaar bij onze leerlingen bevraagd. 32 % van de leerlingen ziet die mobile detox zelfs als een pluspunt.’
Jongeren die contact met hun ouders willen, kunnen altijd de centrale telefoon gebruiken. Een week lang zonder communicatie met de ouders, dat betekent voor Ruysschaert ook dat een goed oudercontact aan het begin en het einde van het taalkamp heel belangrijk is.
"Een andere reden voor de mobile detox is dat wij willen dat onze gasten behalve veel taal ook nog iets anders van waarde meenemen naar huis: zelfvertrouwen, trots en vooral ook vriendschappen die standhouden. Echte vriendschap knoop je face-to-face aan, niet online. Daarom ook gebeurt al het leren hier offline, klassikaal, face-to-face. Geen online leren hier, al wil dat niet zeggen dat we niet nadenken over de digitalisering van de samenleving en wat dat voor ons kan betekenen," vervolgt Liesbeth Schreurs. "Maar ons concept staat er, en het slaat goed aan. We gaan het dus niet zo gauw omgooien."
Respect
Wij dachten eerst dat het aan de kapel en de sacrale setting lag, maar die 78 Franstalige tieners komen ons de hele middag buitengewoon gedisciplineerd en beleefd voor. Welopgevoed is het woord dat we nog eens kunnen gebruiken.
"Ja, wij voelen hier heel veel respect, enthousiasme, durf, de wil om door te zetten. Ook de contacten met de ouders aan het begin en het einde van het kamp zijn warm: hele fijne, hartelijke mensen allemaal."
En zo komen we dan in de klas. Bij mevrouw Bilani en bij mijnheer Braet. Hier geen familiair gedoe met de voornamen. Respect begint bij de achternaam.
Deze jongeren worden graag uitgedaagd
De helft van de Franstalige leerlingen die deze week bij Ruysschaert in Gent op taalkamp zijn, zijn leerlingen die moeite hebben met hun Nederlands. De andere helft doet het al bovengemiddeld goed en wil het vooral nog beter doen, zo leren we.
Bij mevrouw Bilani zitten de jongste leerlingen. Ze gaan juist naar de dokter, in een rollenspel met als doel zo veel mogelijk grammatica en woordenschat van vanochtend in toepassing te brengen. Twee groepen, je voelt zo de competitiegeest, het enthousiasme. De leerspanning en de goesting spatten ervan af. Nee, dit is niet je doorsnee taalklasje op een doorsnee school op een doorsnee donderdagmiddag. Deze jongeren geven vol gas.
Bij mijnheer Braet zwoegen wat oudere tieners op de ondergeschikte zin en de verwijswoorden. Ernaar, erover, eronder, ermee. Mijnheer Braet legt de lat hoog, maar deze gasten worden graag uitgedaagd. Een voor een pakken ze een opgave aan. Niet omdat mijnheer Braet dat per se zo wil, ze willen het zichtbaar zelf. De actieve deelname en de beheerste interactie vallen op. Ook in deze klas voel je wel competitiegeest, maar subtieler dan. Buiten schijnt de zon, het is prachtig lenteweer.
Een lesgever is geen monitor of animator
In de pauze proberen we bij mijnheer Peeters, die het hele taalbad leidt, meer zicht te krijgen op het profiel van mevrouw Bilani, mijnheer Braet en de andere lesgevers. Wat bezielt, of beter wat drijft, deze mensen?
"Een taalkamp is intensief. Je bent als lesgever een hele week met die gasten bezig, van 's ochtends tot 's avonds. Je moet dus wel een beetje een doorzetter zijn. Maar, je bent hier wel lesgever. En geen monitor of animator. Dat is een andere rol, en daarvoor hebben we een coole jonge gast in dienst, die gemakkelijk aansluiting vindt bij de tieners," zegt mijnheer Peeters.
De lesgevers werken de hele week met dezelfde klas. De leerlingen hebben een lesmap - een ordner die mijnheer Peeters om het even wanneer lijkt te kunnen inspecteren - maar Ruysschaert draait duidelijk niet op eigen handboeken, cursussen of lesmaterialen die de lesgevers moeten gebruiken.
"Het lesmateriaal zit in de bagage die onze lesgevers meebrengen. Wij selecteren ze op hun kennis, kunde en algemene bagage en geven ze vervolgens alle vertrouwen om elke les helemaal zelf in te vullen, helemaal zoals ze het zelf het beste vinden. Dit lijkt ons de ideale methode om lespakketten aan te reiken die helemaal afgestemd zijn op de leerbehoeften van de leerlingen. Met deze methode slagen we er bovendien in om bijna elke leerling op één week een graad hoger te krijgen in het ERK,’ legt Liesbeth Schreurs uit.
Jonge en ervaren lesgevers kunnen de hele week feedback, pedagogische tips en allerlei ondersteuning krijgen, zodat ze helemaal kunnen doen wat ze het liefste doen en het beste kunnen: lesgeven.
Als je niet weet hoe je grammatica cool en hip kunt maken, maak je bij Ruysschaert geen kans, bedenken we nog.
Het DNA van Ruysschaert
Voorgekauwde lespakketten mogen dan wel niet in het DNA van Ruysschaert zitten, het vertrouwen in de lesgevers, de korte communicatielijnen met en de didactische begeleiding van de lesgevers zitten er zeker wel in. Naast de nauwgezette structuur natuurlijk, de volledige immersie als succes van elke cursus, en de wil om elke leerling persoonlijk en op maat te begeleiden in zijn leerproces.
Hier mag ik gewoon mijn vak geven
Hebben we al gezegd dat het buiten paasvakantie is? En dat verschillende lesgevers niet alleen deze week maar ook volgende week nog eens een hele week aan de slag gaan met een groepje van tien of twaalf leerlingen? Hebben zij dan geen vakantie nodig? Is het leraarschap in het reguliere onderwijs al niet zwaar genoeg met alles wat er tegenwoordig bij en naast het lesgeven komt kijken?
Het antwoord is even helder als ontwapenend: "Hier mag ik nog eens gewoon mijn vak geven. Hier beleef ik het echte plezier van het pure lesgeven. Met nul administratie. Dat is de mooiste vakantie die er is."
Ruysschaert Language Academy (De Pinte) werd in 2004 opgericht door Pieter Ruysschaert. Wij waren in Gent op bezoek, ondertussen liepen er ook taalkampen Frans, Engels en Duits in Maredsous, Maaseik en Rotselaar. Tijdens de zomer zijn er ook kampen in Torhout en Doornik. Alle taalkampen kosten 645 euro.
Meer info op de website van Ruysschaert
Lees ook: De heilzame effecten van een goede taalvakantie