Gent, 21 april 2017, Michelle Vyaene - Steeds meer kinderen en jongeren trekken op taalvakantie, doen mee aan een klasuitwisseling of gaan op Erasmus. Hun taalvaardigheid wordt er beter van. Het tegenovergestelde zou pijnlijk zijn.
Maar zijn er naast de talige baten nog andere positieve effecten? Michelle Vyaene zocht het tijdens haar stage bij De Taalsector helemaal uit.
En wat blijkt? We zien nog minstens drie wezenlijke positieve effecten. Een kind dat op taalkamp is geweest, komt met meer leermotivatie naar huis en is sociaal actiever én zelfredzamer geworden.
“Een goed taalkamp biedt meer dan alleen taaltraining.” Dat zegt Michelle op grond van een bevraging van 150 kinderen, ouders en monitoren.
“Ik neem nu sneller de leiding in een groepje, of dat nu in het Nederlands of in een andere taal moet gebeuren. Vroeger zou ik dat zelfs in het Nederlands niet gedaan hebben.” (Deelnemer taalkamp, 17 jaar)
Hoe meer exposure, hoe beter
Een taalkamp is voor veel kinderen de allereerste confrontatie met een moedertaalspreker. Daar hoort het kind voor het eerst de ‘echte’ uitspraak. Sommige kampen verplichten het gebruik van de vreemde taal van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat, andere stimuleren het aan de hand van spelletjes.
Hoe dwingender de confrontatie met moedertaalsprekers en hoe strakker het vreemdetaalregime, des te beter en langer hetgeen het kind op taalkamp leert, lijkt te beklijven. Dat geven zowel de kinderen zelf als de ouders en de monitoren aan.
Hetzelfde verschil in effect zien we bij de klasuitwisselingen. Bij sommige uitwisselingen logeren de leerlingen bij een gastgezin en worden zo maximaal blootgesteld aan de vreemde taal. Een uitwisseling waarbij de klas niet bij een gastgezin verblijft en er weinig (dwingende) confrontatie met moedertaalsprekers aangeboden wordt, blijkt weinig of geen effect te sorteren.
Verbetering in taal: woordenschat, uitspraak, grammatica én schrijven
9 op de 10 kinderen vinden dat ze hun woordenschat op taalkamp behoorlijk hebben uitgebreid. Hun ouders beamen dit. En niet alleen de woordenschat, ook de uitspraak van de vreemde taal gaat er vooral volgens de ouders en monitoren op vooruit. Opnieuw: hoe intensiever het contact met moedertaalsprekers, hoe beter het kind de ‘echte’ uitspraak begint na te bootsen.
“Ik kon mijn oren bijna niet geloven, mijn dochter is precies op een week tijd een Franstalige geworden. Haar Frans was al goed, maar haar uitspraak is enorm mooi nu.” (Moeder deelnemer)
De kinderen geven in de enquête ook aan dat hun grammatica verbeterd is, zelfs op een taalkamp waar ze geen echte les krijgen. Ouders en monitoren bevestigen dit.
“Nu klinken mijn zinnen ook echt Frans en moet ik geen tien seconden meer wachten vooraleer ik de zin in mijn hoofd heb vertaald. Het gaat nu bijna automatisch.” (Deelnemer taalkamp, 17 jaar)
Al krijgt het kind geen schrijfoefening tijdens het taalkamp, toch melden zowel kinderen, ouders als monitoren dat de schoolresultaten sedertdien (nog) beter zijn geworden.
Andere heilzame effecten
Daarmee komen we bij de interessantste bevinding uit ons onderzoek. De kinderen komen naar eigen zeggen en ook volgens hun ouders en monitoren met meer leermotivatie naar huis. Bovendien geven ze aan dat ze door het taalkamp sociaal actiever en zelfredzamer zijn geworden.
Deze effecten zijn echter niet bij elk taalkamp en elke uitwisseling gelijk. Bij een taalkamp dat een strakker vreemdetaalregime handhaaft en een meer dwingende confrontatie met moedertaalsprekers aanbiedt, zijn de effecten veel meer en langer voelbaar. En zoals al gezegd, zorgen uitwisselingen met maximale exposure (bv. in een gastgezin) voor een groter effect.
Meer leermotivatie
Het kind voelt na een goed taalkamp of een goede uitwisseling meer motivatie om zich in te zetten voor de school. Ouders en monitoren beamen dit ook. Uit de enquêtes blijkt verder dat een taalkamp of uitwisseling voor meer interesse zorgt om vreemde talen te leren en nieuwe culturen te ontdekken. Volgens kinderen, ouders en monitoren zorgt een taalkampervaring voor een meer open houding.
“Vorig jaar heeft mijn school een uitwisseling georganiseerd met Italië. Daar ben ik verliefd geworden op de Italiaanse taal en cultuur. Die uitwisseling heeft me geïnspireerd om avondles Italiaans te gaan volgen.” (Deelnemer uitwisseling, 16 jaar)
Sociaal actiever
84 procent van de kinderen met een taalkampervaring vindt dat ze door het taalkamp sociaal actiever zijn geworden en nu meer initiatief nemen – om mensen aan te spreken bijvoorbeeld. Alle monitoren en bijna alle ouders (98%) zijn van dezelfde mening. De meeste ouders verzekeren bovendien dat de toegenomen sociale activiteit van blijvende aard is.
Zelfredzamer
Een goed taalkamp geeft ook een boost aan de zelfredzaamheid van het kind, zo blijkt. Het kind wordt een stuk zelfstandiger, aangezien het tijdens het taalkamp of de uitwisseling soms voor de eerste keer niet kan terugvallen op de ouders. Hier lijkt opnieuw het effect van de zachte dwang te spelen.
“Het is als een soort survivalinstinct. Pas wanneer je er echt alleen voor staat, merk je dat je heus je eigen boontjes kan doppen.” (Deelnemer uitwisseling, 20 jaar)
Over de heilzame effecten van een goed taalkamp op de taalvaardigheid van het kind is er grote consensus onder kinderen, ouders en monitoren. Op dit vlak stemt de uitkomst van ons onderzoek overeen met wat we verwachtten.
Een andere constatatie betreft de andere – niet talige – heilzame effecten: het kind komt naar huis met meer leermotivatie, het is sociaal actiever én zelfredzamer. Dat is toch een opvallende constatatie.
En misschien wel nog opvallender, is dat de ouders zo mogelijk nog meer progressie menen te zien dan de kinderen zelf.
Al plannen voor de zomervakantie?
Wilt u reageren of hebt u commentaar op dit artikel, neem dan contact op met Michelle Vyaene via