Wie in Vlaanderen een sociale woning wil huren en niet ernstig ziek, mentaal of fysiek gehandicapt of beperkt cognitief vaardig is, moet voortaan zijn kennis van de Nederlandse taal bewijzen. De verhuurder neemt de test af in de vorm van een gesprek.
Het bewijs van taalkennis moet binnen een jaar na de start van het huurcontract worden geleverd. Wie eerst een NT2-cursus wil volgen, maar werkt of een specifieke opleiding volgt op een tijdstip dat niet compatibel is met de NT2-cursus kan een jaar uitstel krijgen. Ook om een aantal persoonlijke en medische redenen is uitstel mogelijk. En ook als er tijdelijk geen geschikte cursus beschikbaar is, is uitstel voorzien.
Tot 31 oktober 2017 gold niet de kennis van de Nederlandse taal maar de bereidheid om Nederlands te leren als voorwaarde om in aanmerking te komen voor een sociale woning. De huurder of kandidaat-huurder was verplicht tot het leveren van inspanningen om Nederlands te leren, maar niet tot het behalen van resultaten. Dat is nu veranderd.
Sedert 1 november is de zogenaamde taalbereidheidsvoorwaarde vervangen door een taalkennisvereiste. De nieuwe vereiste geldt voor iedereen wiens huurcontract start vanaf 1 november 2017 of later.
Sneltest
De nieuwe sociale huurder moet zijn taalkennis op niveau A1 van het Europees Referentiekader voor Talen (ERK) bewijzen. Dat bewijs moet hij leveren binnen het jaar na de start van zijn huurcontract tijdens een sneltest die door de verhuurder wordt afgenomen.
Voor het testen van de taalkennis zijn met name de medewerkers van de Sociale Huurmaatschappij (SHM) of het Sociaal Verhuurkantoor (SVK) bevoegd. Zij zullen hiervoor een opleiding volgen bij een van de organisaties die het Vlaamse integratie- en inburgeringsbeleid uitvoeren (Agentschap Integratie en Inburgering, Atlas, IN-Gent). De opleiding zal minstens eenmaal per jaar aangeboden worden.
Eenvoudig vraaggesprek
De sneltest zal de vorm van een gesprek hebben. De slaagcriteria zijn door de minister vastgelegd.
Concreet moet de verhuurder (of zijn gemachtigde) vaststellen of de huurder Nederlands beheerst op niveau A1 van het ERK. Op dit niveau kan de huurder normaal gesproken een eenvoudig vraaggesprek voeren over zichzelf en zijn onmiddellijke omgeving met een erg ondersteunende gesprekspartner, waarbij elementaire taalfouten en moeilijke uitspraak voorkomen, waardoor de boodschap verstoord kan worden. Wat de grammatica betreft moeten de meeste zinnen een onderwerp en een werkwoord bevatten. De werkwoorden hoeven niet noodzakelijk correct te zijn vervoegd. De woordenschat is beperkt tot concrete en dagelijkse woorden. Er kunnen woorden uit een andere taal gebruikt worden. Wat de inhoud betreft, moet het vraaggesprek over eenvoudige situaties gaan. Zonder sturing en vragen van de gesprekspartner komt de boodschap niet over.
Slaagt de huurder, dan leveren de SHM of het SVK een bewijs van basistaalvaardigheid Nederlands af. Slaagt de huurder niet, dan kan hij bij het Agentschap Integratie en Inburgering, Atlas, IN-Gent of Huis van het Nederlands Brussel een doorverwijzing naar een opleiding op niveau A1 krijgen.
Wie recht heeft op opschorting of vrijstelling van de taalkennisvereiste, kan hiervoor een attest halen bij het Agentschap Integratie en Inburgering, Atlas, IN-Gent of Huis van het Nederlands Brussel.
Straffen?
Wie het gevraagde resultaat (lees: taalkennis op niveau A1) niet behaalt (en geen opschorting of vrijstelling krijgt), riskeert een geldboete. De taalkennisvereiste moet worden begrepen als een blijvende huurdersverplichting. De verplichting vervalt niet door het betalen van de boete. De verplichting blijft gelden totdat eraan voldaan is.
De taalkennisvereiste is geen voorwaarde voor de kandidaat-huurder om te kunnen inschrijven of toegelaten te worden tot de sociale huur. Het is een blijvende verplichting voor de huurder. Ontbinding van het huurcontract is niet mogelijk.
Sociale woningen
Er zijn in Vlaanderen ongeveer 150.000 sociale woningen. Dat komt overeen met ongeveer vijf procent van de ruim drie miljoen woongelegenheden die er in Vlaanderen zijn. Ongeveer een vijfde van de huurmarkt bestaat uit sociale woningen.
Er stonden eind vorig jaar ongeveer 125.000 mensen op de wachtlijst voor een sociale woning (tegenover 100.000 eind 2013).
Volgens Vlaams minister van Wonen Liesbeth Homans (N-VA) is de gemiddelde wachttijd al enkele jaren stabiel. Die bedraagt per toegewezen dossier ongeveer 1000 dagen. (Update 10 december 2017: 1131 dagen) De kandidaat-huurder wordt bij zijn inschrijving op de wachtlijst op de hoogte gebracht van zijn blijvende huurdersverplichting om zijn kennis van het Nederlands te bewijzen.
Met andere woorden: wie nu een huurcontract ondertekent, heeft een jaar de tijd om zijn kennis van het Nederlands te bewijzen. En wie nu op de wachtlijst gaat staan, heeft 1000 dagen wachttijd + 1 jaar de tijd om zijn kennis te bewijzen.
Meer info: http://www.agii.be/nieuws/taalkennisvereiste-voor-sociale-huur-in-vlaanderen
Meer info: http://www.raadvst-consetat.be/dbx/adviezen/61589.pdf
Meer info: http://www.raadvst-consetat.be/dbx/adviezen/62185.pdf