Staat van het Nederlands van groot belang voor de taalsectorVoor de taalsector in het Nederlandse taalgebied is de Nederlandse taal, en daarmee ook de staat waarin de taal zich bevindt, van zeer grote betekenis.

Vrijwel alle taalproviders, zowel individuele taalprofessionals als taalondernemingen, bieden hun diensten en producten in het Nederlands aan.

In Nederland werkt 50% van alle taalprofessionals zelfs uitsluitend in het Nederlands, in Vlaanderen is dat 20%. 

Wint de taal waarmee duizenden taalprofessionals hun brood verdienen aan vitaliteit? Of is het maar futloos gesteld met het Nederlands? En hoe is de trend over de laatste jaren?

Wie daarover uitspraken wil doen, kan dat maar beter op basis van goede data doen. En dat is waarom de Taalunie tweejaarlijks onderzoek laat verrichten naar de staat van het Nederlands. 

Gezien de betekenis van het Nederlands voor de taalsector is het essentieel dat overheden in het Nederlandse taalgebied de positie van het Nederlands goed monitoren en beleid voeren dat de vitaliteit van de taal ondersteunt en bevordert.

Draag bij aan de tweejaarlijkse vitaliteitsmeting en vul de enquête in.

 

De Taalunie, het officiële orgaan dat de Nederlandse en Vlaamse overheden adviseert over het taalbeleid, bracht vier jaar geleden voor het eerst de positie van het Nederlands in kaart. Ze liet daarvoor omvangrijk wetenschappelijk onderzoek uitvoeren door het Meertens Instituut in Nederland en de Universiteit Gent in Vlaanderen. Die bevroegen met een enquête een steekproef van 6500 Vlamingen en Nederlanders over hun gebruik van het Nederlands en wat ze daarvan vonden.

Met de respondenten werd afgesproken dat ze de enquête om de twee jaar opnieuw zouden invullen. Door het onderzoek tweejaarlijks te herhalen wil de Taalunie veranderingen in de taalkeuze van inwoners van het Nederlandse taalgebied vaststellen.

Nu is het tijd voor een derde meting. Daar is opnieuw een enquête voor opgezet, die wil achterhalen welke taalkeuzes Nederlanders en Vlamingen vandaag maken: hoe vaak en in welke situaties ze Standaardnederlands, dialecten en regionale en andere talen gebruiken of anderen horen gebruiken. En wat ze daarvan vinden. 

Voor een optimale representativiteit van de steekproef zijn de Taalunie en de onderzoekers op zoek naar nog meer deelnemers en in het bijzonder naar mensen die naast of in de plaats van Nederlands een of meerdere andere moedertalen hebben en Nederlands eventueel pas op latere leeftijd hebben geleerd.


Eerste trends

In de definitie van UNESCO komt de vitaliteit van een taal onder meer in het gedrang als sprekers van die taal in een of meer maatschappelijke domeinen een andere taal gaan gebruiken. 

Uit het eerste vervolgonderzoek in 2019 bleek onder meer dat het Nederlands standhoudt als de dominante taal in het sociaal verkeer in Vlaanderen en Nederland. 85% van de Nederlandse respondenten zei altijd Nederlands te spreken met familie, vrienden en bekenden, en onder de Vlaamse respondenten was dat 91%. Op sociale media nam het gebruik van Engels naast Nederlands in zowel Nederland als Vlaanderen af. In Nederland van 27% naar 24%, in Vlaanderen van 25% naar 23%. In Brussel neemt het wel nog toe van 20% naar 25%.

Uit het eerste onderzoek in 2017 was al gebleken dat het hoger onderwijs vooral in Nederland, in de masteropleidingen en aan de technische universiteiten, sterk aan het verengelsen was en dat wetenschappelijke artikelen en proefschriften nauwelijks nog in het Nederlands werden gepubliceerd.

Twee jaar later bleek aan de Nederlandse universiteiten het exclusieve gebruik van Engels nog toegenomen (van 10% in 2016 naar 20% in 2018). Tegelijkertijd zakte het maatschappelijk draagvlak voor hoger onderwijs in een andere taal dan het Nederlands (van 61% naar 54%).
Aan de Vlaamse universiteiten was er geen significante stijging te zien in het exclusieve gebruik van Engels, (van 2,5% in 2016 naar 2,8% in 2018), maar nam het maatschappelijk draagvlak voor hoger onderwijs in een andere taal dan het Nederlands juist nog toe, (van 71% in 2016 naar 75% in 2018).


Naar de enquête voor België

Naar de enquête voor Nederland

Naar de enquête voor Suriname


Op de website van de Taalunie is een uitgebreid dossier over de Staat van het Nederlands te lezen.

 

We respecteren je privacy.
Door op deze website te surfen aanvaard je functionele en analytische cookies, bedoeld om de site goed te laten werken. Hier geen trackingcookies.