Toen in 1947 de staat Pakistan werd gesticht, had een ruime meerderheid van de ongeveer 70 miljoen inwoners Bengaals als moedertaal. Maar de enige officiële taal van het nieuwe Pakistan werd het Urdu. Dat besliste de politieke elite. Zij sprak Urdu, de belangrijkste taal in het westen van het nieuwe land. (Het westen heette toen West-Pakistan en is nu Pakistan.)
In het oosten van het nieuwe land (toen Oost-Bengalen en vanaf 1956 Oost-Pakistan genoemd), waar Bengaals de belangrijkste taal was, brak fel protest uit tegen deze taalbeslissing. Op de universiteit van Dhaka (nu de hoofdstad van Bangladesh) organiseerden de studenten al vanaf 1948 betogingen, maar die leverden niet veel op. Begin 1952 laaide het protest op de universiteit opnieuw op en opende de politie het vuur op de betogers. Op 21 februari vielen er verschillende doden.
In 1956 werd het Bengaals erkend als een officiële taal van Pakistan. De zogenaamde Bengaalse taalbeweging droeg ongetwijfeld sterk bij aan het culturele en nationale bewustzijn in Oost-Pakistan en daarmee ook aan de ontwikkelingen die in 1971 tot de onafhankelijkheid van Bangladesh zouden leiden. 21 februari is nog steeds de nationale feestdag van Bangladesh.
In 1999 riep UNESCO (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization) 21 februari uit tot Internationale dag van de moedertaal. Deze dag is ingesteld om taaldiversiteit te vieren en meertaligheid te promoten. UNESCO verwacht dat tegen 2100 de helft van de nu nog 6000 talen uitgestorven zullen zijn. Aangenomen wordt dat met elke taal die sterft ook veel kennis verloren gaat. Om te vermijden dat een taal verdwijnt, pleit UNESCO voor een aangepast onderwijsbeleid. Maar om te beginnen moet iedereen met gepaste trots zijn moedertaal spreken, aldus UNESCO.
In 2016 is kwaliteitsonderwijs het jaarthema van de Internationale dag van de moedertaal. "Kunnen leren in je moedertaal is een essentieel onderdeel van kwaliteitsonderwijs," aldus Irina Bokova, directeur-generaal van UNESCO. De VN-organisatie pleit ervoor dat ieder kind minstens zes jaar in de moedertaal onderwijs kan volgen zodat het de verworven kennis en vaardigheden duurzaam kan verankeren.
Update 21/2/2017
In 2017 is het thema "Een duurzame toekomst dankzij meertalig onderwijs". Uit onderzoek van de UNESCO blijkt dat 40 procent van alle kinderen op de schoolbanken leert lezen, schrijven en rekenen in een taal die niet hun moedertaal is. Taalpolitiek, ideologie en het kostenplaatje zijn de voornaamste redenen hiervoor. Dat leren lezen, leren schrijven en leren rekenen in een vreemde taal niet hetzelfde is als leren lezen, schrijven en rekenen in je moedertaal moeten we op deze plaats niet uitleggen. Voor een goed leereffect en bij uitbreiding voor een duurzame ontwikkeling moeten kinderen toegang hebben tot onderwijs in hun moedertaal.