Op 6 oktober 2015 stelde Van Dale Uitgevers, een onderdeel van VBK BV, de vijftiende editie van het Van Dale Groot Woordenboek der Nederlandse Taal voor, voortaan de Dikke Van Dale te noemen.
Alle aandacht ging naar de mogelijk laatste papieren editie van het bekende woordenboek, maar ook de online versie krijgt een facelift. En dat is dan weer interessant voor wie elke dag professioneel met zijn neus in de al dan niet digitale woordenboeken zit. De papieren versie geeft recht op 1 jaar gratis toegang tot de online versie. Er is intussen ook een iOS-app en de standalone downloadversie zal vanaf december beschikbaar zijn.
Tien jaar levert veel nieuwe woorden op
De nieuwe editie van Van Dale komt er tien jaar na de vorige. Op die tien jaar zijn de maatschappij en onze manier van leven grondig veranderd, en dat vindt natuurlijk zijn weerslag in de woordenschat.
De papieren Dikke heeft met 18.000 nieuwe trefwoorden, 21.351 nieuwe betekenissen en 5869 extra voorbeeldzinnen, vaste combinaties, citaten en uitdrukkingen nog wat aan gewicht gewonnen. Nieuw zijn de 500 illustraties, want, zo zegt Van Dale, ‘een illustratie kan soms veel makkelijker uitleggen wat een woord betekent’. Die illustraties komen volledig tot hun recht in de vierkleurendruk.
Ten slotte is de Van Dale nog wat Vlaamser geworden, met meer citaten van Belgische auteurs, nieuwe woorden uit het Nederlands van België en extra betekenisbeschrijvingen bij al opgenomen woorden die vooral in België gangbaar zijn.
Online
Editie vijftien van Van Dale: dat betekent zowel een nieuw driedelig woordenboek op papier (4.896 blz.) als een flink herwerkte online editie. De online editie sluit niet alleen qua inhoud aan op de papieren versie, maar ook qua lay-out: een wit achtergrondscherm en het lettertype Lexicon, dat in 1992 speciaal voor Van Dale werd ontwikkeld.
In een digitale omgeving kan je uiteraard veel meer toeters en bellen toevoegen dan op papier. Er zitten 80.000 extra woordsamenstellingen in de online versie, er is een hele reeks handige zoekmogelijkheden zoals jokerzoeken, zoeken bij benadering, zoeken op voorbeeldzinnen en zoeken binnen artikelen, en bij de werkwoorden zijn werkwoordrijtjes toegevoegd.
Helemaal nieuw is de Van Dale Wiki. Met deze functie kan de gebruiker zelf woorden, betekenissen, voorbeelden en zelfs afbeeldingen en filmpjes toevoegen. Uiteraard blijft niet-gevalideerde wiki-informatie gescheiden van informatie die door de redactie gevalideerd is.
Offline
De online versie is bijzonder handig voor de professionele taalgebruiker … tot er problemen zijn met de internettoegang of de Van Daleserver zelf. Maar geen nood, dan is er nog de downloadbare softwareversie van Van Dale. Momenteel staat versie 14.10 nog in de webwinkel. Versie 15 zal vanaf december beschikbaar zijn. De downloadsoftware heeft dezelfde functionaliteiten als de website, behalve dan dat hij geen wikifunctie heeft.
Gedrukt
Co-hoofdredacteur Ruud Hendrickx geeft zelf aan dat als je het woordenboek functioneel en dus praktisch gebruikt, je veel meer gebaat bent met de online editie.
Het gedrukte boek is volgens hem in de eerste plaats bedoeld voor mensen die het als cultuurproduct zien, om in te bladeren en te lezen. In het radioprogramma Hautekiet op de Vlaamse Radio 1 omschrijft hij dat als volgt: ‘De Grote Van Dale is de verzameling van de Nederlandse woorden waar elke gewone Nederlandstalige tussen leven en dood mee geconfronteerd kan worden. Maar niet alleen dat: hij bevat ook citaten van grote en minder grote Nederlandstalige auteurs en hij vat een tijdsgeest in woorden samen. Zet je de verschillende edities naast elkaar, dan heb je zowaar de geschiedenis van de Nederlandstalige samenleving in woorden.’
Vanaf vandaag is de nieuwe 15de editie van de Dikke Van Dale ook als iOS-app beschikbaar. Specifiek voor de app zijn spelletjes, een woordentrainer en een dagelijks woord toegevoegd. De iOS-app Dikke Van Dale 15 is te downloaden in de Apple App Store.
De Dikke Van Dale Online is ook op een smartphone of tablet te gebruiken. Van Dale biedt naast jaartoegang ook kwartaaltoegang tot de Dikke Van Dale Online.
ISBN: 9789460772221
Meer info: http://www.vandale.nl/dikkevandale15
Ruud Hendrickx over de nieuwe Van Dale op Radio 1 (BE):
http://www.radio1.be/hautekiet/woordenboeken-op-papier-zo-1999
(Miet Ooms)